گروه گزارش: برداشت قارچ کوهي در چند سال اخير به دليل ارزش بالا از جنبه تفريحي و طبيعتگردي به تجاري شدن اين گياه وحشي تبديل شده است که به دليل عدمآگاهي مردم جان آنان را به شدت تهديد ميکند.
اين روزها و در حال و هواي مطبوع بهاري طبيعتگردي و گشتوگذار در دامن طبيعت بيشتر شده، گياهان خودرو هم سر از دل خاک بيرون آوردهاند و اغلب افراد به طمع ارگانيک بودن اين گياهان وحشي و خواص بسياري که دارند از اين فرصت استفاده کرده و مشغول جمعآوري اين گياهان خودرو ميشوند.
يکي از محصولاتي که جايگاه ويژهاي در دسته گياهان وحشي دارد، قارچها هستند. اين مواد غذايي مورد توجهي براي بسياري از افراد هستند و صنعت پرورش آنها به يک صنعت پرسود تبديل شده است.
با اين حال، بايد توجه داشت که برخي از اين گياهان وحشي، علاوه بر خواص خوراکي، خواصي غيرخوراکي هم دارند، که ميتواند بسيار خطرناک باشد، بهطور خاص، برخي از قارچهاي وحشي داراي مواد سمي هستند که مصرف حتي کمي از آنها ميتواند منجر به آسيبهاي جدي براي سلامتي مثل آسيب به کبد، کليه و حتي مغز شود.
بنابراين، پيش از مصرف هر گونه گياه وحشي، اطمينان حاصل کردن از امنيت و سلامتي آن امري بسيار حياتي است. همچنين، براي جمعآوري گياهان وحشي و بهرهبرداري از خواص آنها، بهتر است از منابع معتبر و کارشناسان متخصص در اين زمينه استفاده شود.
تشخيص قارچ سمي و گونههاي خوراکي تنها توسط متخصصان امکانپذير است
زهرا برومند کارشناس گياهان داروئي در خصوص تشخيص قارچهاي سمي و خوراکي، اظهار کرد: در جهان بيش از هزار گونه قارچ وجود دارد که حدود ??? گونه از آن براي انسان سمي است.
وي تصريح کرد: در اذربايجانغربي، هر سال با فرارسيدن فصول بهار و پاييز، با رويش تعدادي از گونههاي سمي قارچ در برخي نقاط استان مواجه هستيم. امسال نيز با توجه به شرايط خاص آب و هوايي، بهخصوص بارندگيهاي اخير و شرايط محيطي مانند نور و دماي هوا، رويش و تکثير قارچهاي سمي در استانهاي غربي افزايش يافته و باعث شده افرادي که علاقهمند به چيدن و مصرف قارچ از دل طبيعت هستند و در خصوص عوارض مسموميتها اطلاعي نداشته و دچار مسموميت شدهاند.
برومند با بيان اينکه روش تشخيص قارچهاي سمي و گونههاي خوراکي آن به طرق کاملاً علمي و تخصصي توسط متخصصان ميسر است، خاطرنشان کرد: قارچهاي سمي از لحاظ ظاهري شباهت زيادي به قارچهاي خوراکي دارند و تشخيص آنها توسط افراد عادي ميسر نيست. بنابراين، امسال با تعداد زيادي از اينگونه مسموميتها در کشورمان مواجه شديم.
وي توصيه کرد که مردم، بههيچوجه، قارچهاي خودرويي که در دشتها و جنگلها ميرويد را نچينند و مصرف نکنند، زيرا اينگونه قارچها، بر اثر پختن، کبابي و يا آب پز کردن، بازهم سمي ميمانند و مواد سمي آنها تخريب نميشود.
برومند در خصوص علائم مسموميت گوارشي ناشي از مصرف قارچهاي سمي، گفت: اگر مردم پس از مصرف قارچ دچار تهوع، استفراغ، سرگيجه دل درد، کاهش هشياري، ضعف عضلاني، تشنج و زردي شدند سريعاً به مراکز درماني مراجعه کنند تا دچار نارسايي کبد نشوند.
هجوم مردم براي جمعآوري قارچها باعث از بين رفتن مراتع شده است
راژان محمدي يکي از ساکنان روستايي در پيرانشهر با بيان اينکه مردم منطقه قارچ کوهي را به اصطلاح محلي کماگوش ميشناسند، اظهار داشتند: اين قارچ که در اثر بارندگي و رعد و برق در دامنههاي کوهستان به يکباره پديدار ميشود، ارزش غذايي بسيار بالايي دارد و پرطرفدار است.
وي با بيان اينکه قارچهاي وحشي بين مردم بادينآباد پيرانشهر بيشتر از گوشت لذيذ بوده و طرفدار زيادي دارد، گفت: در چند سال اخير از اواخر فروردين تا پايان خردادماه بسياري از مردم مناطق مختلف در پيرانشهر با هدف چيدن قارچهاي وحشي و فروش آن در بازارهاي محلي و به خصوص اروميه وارد مناطق کوهستاني ميشوند.
محمدي به خطر صاعقهزدگي در ارتفاعات اشاره کرد و اظهار داشت: نمونههاي زيادي از گرفتگي رعد و برق به افراد بومي روستايي اين مناطق که در حياط منازلشان حضور داشتند، وجود دارد. به طور يقين خطر مرگ و يا آسيب ديدگي براي افرادي که دور از روستا و تنهايي در دل کوه مشغول چيدن قارچ وحشي هستند، بيشتر است.
وي با اشاره به اين که هجوم مردم براي چيدن قارچ در سالهاي اخير سبب شده تا طبيعت منطقه به لحاظ زيست محيطي دچار آلودگي شديد ناشي از زباله و لکد مال شدن مراتع شود، تصريح کرد: در حالي که منابع طبيعي با هدف حفظ مراتع براي ورود دام زمان مشخصي را تعيين ميکنند، اما مشاهدات نشان ميدهد که هجوم افراد به اين مناطق به شدت محيط کوهساني را آسيب زده است.
محمدي که خود را خبره شناخت از انواع قارچهاي کوهي و وحشي ميداند، در عين حال گفت: اگر چه شناخت و تشخيص قارچهاي وحشي سمي و غير سمي بسيار سخت است، اما ساکنان اصلي بادينآباد پيرانشهر آن را تشخيص ميدهند، چراکه تاکنون مرگ ناشي از قارچ وحشي در اين منطقه به گوش نرسيده است.
وي افزود: به هرحال با ورود افراد ناشناس با هدف تجارت قارچ وحشي که پارسال هر کيلو قارچ کماگوش تا ??? هزار تومان به فروش رفته است، احتمال چيدن قارچهاي سمي به عنوان قارچهاي خوراکي وجود دارد که بسيار خطرناک که چه بسا خطر مرگ مهلکي را به همراه داشته باشد.
شهروندان از مصرف قارچهاي وحشي و خودرو خودداري کنند
خسرو شهبازي با اشاره به افزايش نزولات آسماني، رشد انواع قارچها در طبيعت و استفاده ناآگاهانه خانوادهها از قارچهاي وحشي اضافه کرد: از طريق ويژگيهاي ظاهري، بو و رنگ قارچ نميتوان به طور قطعي سمي و غير سمي بودن آن را تشخيص داد و کوچکترين اشتباهي در تشخيص ممکن است منجر به مرگ يا آسيبهاي جدي به اعضاي بدن شود.
وي تصريح کرد: با توجه به فصل رويش قارچهاي وحشي در طبيعت، مصرف اين نوع قارچها احتمال مسموميتهاي شديد را ميتواند به همراه داشته باشد.
رئيس سازمان جهاد کشاورزي استان آذربايجانغربي ادامه داد: با اينکه تعداد کمي از قارچها سمي هستند ولي به دليل شباهتهاي ظاهري، تشخيص قارچهاي سمي از غير سمي امکانپذير نيست و به همين دليل ممکن است قارچهاي سمي به ويژه در فصل بهار و پاييز، مورد استفاده خوراکي قرار گرفته و منجر به مسموميت افراد و عوارض جدي و حتي مرگ شود.
وي رييس اضافه کرد: توصيه ميشود همه مصرف کنندگان، قارچ خوراکي مورد نياز خود را به صورت بستهبندي شده برچسبدار و داراي پروانه بهرهبرداري از وزارت جهادکشاورزي که در مراکز و فرشگاههاي معتبر کشور عرضه ميشوند، تهيه کنند.
شهبازي در پايان تاکيد کرد: مصرف و حتي لمس قارچهاي سمي کوهپايهاي يا کوهستاني ممکن است مسموميت ايجاد کند، اما تمام افرادي که دچار مسموميت گوارشي شدند، سابقه مصرف اين گونه قارچها در سالهاي گذشته را داشتهاند.
فرزين رضازاده رئيس مرکز مديريت حوادث و فوريتهاي پزشکي دانشگاه علوم پزشکي و خدمات بهداشتي درماني آذربايجان غربي گفت: در يک ماه گذشته به علت بارش مناسب باران قارچهاي سمي در مراتع، دامنه کوهها و زمينهاي کشاورزي رشد يافته، اما بخش قابل توجهي از آنها سمي و غيرقابل استفاده است.
وي با تاکيد بر اينکه امکان تشخيص قارچ سمي از روي ظاهر آنها وجود ندارد، افزود: شهروندان به هيچ وجه از قارچهاي رشد يافته در مزارع، دشت و مراتع استفاده نکنند.
رئيس مرکز مديريت حوادث و فوريتهاي پزشکي آذربايجان غربي بيان کرد: مردم به توصيهها توجه کنند و از قارچهاي بسته بندي شده استفاده کنند و قارچهاي خودرويي که در طبيعت هستند توسط برخي در سطح شهر به فروش ميرسد که بايد از خريد آن خودداري کرد.
به گزارش امانت به نقل از حرف رک، رضازاده با اشاره به اينکه بهترين راه، پيشگيري از مسموميت با قارچهاي سمي است، تصريح کرد: مردم بايد توجه کنند که بههيچوجه، قارچهاي خودرويي که در دشتها و جنگلها ميرويد را نچينند و مصرف نکنند، چراکه اينگونه قارچها، بر اثر پختن، کبابي و يا آب پز کردن، بازهم سمي ميمانند و مواد سمي آنها تخريب نميشود.